ELIPSA]

NERWICA- stan pomiędzy zdrowiem psychicznym, a psychozą

Obecnie odchodzi się od tego terminu. Szkoda, bo pozytywnie funkcjonuje w spłeczeństwie, tzn ludzie nie wstydzą się przyznawać do tego, że mają nerwicę i nie jest to słowo obraźliwe. Niestety wiele słów z psychiatrii i psychologii społeczeństwo przejęło jako słowa obraźliwe. Wymienię tu tylko te najczęściej spotykane: debil, daun, idiota, upośledzony, psychol, itp.  Nie trudno zauważyć, że najwięcej z nich wywodzi się terminologii niepełnosprawności umysłowej i tutaj częste zmiany nazewnictwa niewiele zmieniają.

Przyczyny:

 - czynniki biologiczne - stan układu nerwowego, hormonalnego, wegetatywnego, ogólne zdrowie fizyczne,

-   psychologiczne - cechy temperamentu/ stopień reaktywności i afektywności w reagowaniu/zachowaniu w sytuacjach trudnych, dziedziczne predyspozycje, poczucie własnej wartości, niezależności, zdolność do własnej samooceny i kontroli własnych zachowań, która powinna być coraz lepsza wraz z wiekiem, mała odporność wrodzona na stres.

-   społeczno-kulturowe - od najmłodszych lat dziecko nie w domu rodzinnym zapewnionego poczucia bezpieczeństwa, a relacje między członkami rodziny bywają konfliktowe, krytyczne osądy otoczenia, nadmierne wymagania lub ich brak.

 

OBJAWY:

< Ogryzanie paznokci - zawsze zdradza nerwowość osoby. Charakterystyczne dla dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym, ale kto nie zna dorosłych reagujących tak na sytuacje trudne. Jest to zachowanie typowe dla osób wrażliwych, lękowych, przejawiających stałe napięcie emocjonalne.

 

< Jąkanie - pomijamy jąkanie fizjologiczne w wieku 4/5 r.ż, kiedy dziecko szybciej myśli niż mówi. ono zwykle samoistnie ustępuje. Jąkanie nerwicowe występuje u dzieci, które są lękliwe, nie mają pewnosci siebie, otoczenie ciągle zwraca im uwagę na poprawną wymowę, krytykują wprost dziecko, w przedszkolu, szkole koledzy ośmieszają wadę mowy i tak tworzy się błędne koło.

W sytuacjach tego typu jąkania nie należy poprawiać dziecka, nie pomagać mu dokończyć słowa i najlepiej nie zwracać na to jak mówi uwagi.

 

< Moczenie  nocne - nerwicowe moczenie pojawia się  okresowo i nie jest związane z chorobami układu moczowego.

Podobnie jak w poprzednich przypadkach pojawia się u dzieci nadwrażliwych, lękowych w sytuacjach poczucia zagrożenia, gdzie jest konflikt w rodzinie, dziecko nie czuje się bezpiecznie. Bywa też rodzinna skłonność do moczenia.

Nie należy dziecka za to karać, ani zawstydzać. Ograniczać płyny  i owoce od godziny 16.oo. Nie włączać dziecka w konflikty rodzinne.

 

< Tiki  nerwowe - są to nerwicowe reakcje w postaci mimowolnych  ruchów w obrębie mięśni twarzy, szyi, kończyn. Najczęściej spotykane - mruganie oczami, drganie poszczególnych mięsni twarzy, robienie grymasów, nagłe przekręcanie głowy, nadmierna gestykulacja, kiwanie nogą, itp. 

 

< Zaburzenia  snu  - trudności w zasypianiu, może być nawet kilkugodzinne oczekiwanie na sen. Często dotyczy nerwicy lękowej i stanów depresyjnych, przy nadużywaniu leków, alkoholu. Taki stan wykluczamy przy nadużywaniu kawy, czy herbaty.

Bezsenność jest możliwa w nerwicy, ale częściej towarzyszy też głębszym zaburzeniom psychicznym. Jest jeszcze bardzo rzadko spotykana bezsenność całkowita - zwykle związana z chorobami organicznymi mózgu.

Wczesne budzenie nad rannem i niemożnością ponownego zaśnięcia.

 Sen jest bardzo wrażliwy na zakłócenia, a jego zaburzenia mogą być wynikiem nerwicy, choroby psychicznej lub fizycznej.

Kiedy nie pomagają domowe sposoby, należy zgłosić się do lekarza.

 

 RODZAJE  NERWIC:

-  na temat nerwic są różne poglądy i ich  podziały.

Wymienione zostaną tylko te najbardziej znane.

 

Nerwica  serca - ma podłoże psychogenne. Dochodzi do zakłóceń pracy serca ze strony ośrodkowego układu nerwowego. Większość odczuć jest subiektywna, bo nerwica nie jest chorobą serca.

Objawy: mocne bicie serca lub ustawanie, bóle w okolicach serca, czesto kłócia w okolicy koniuszka, rzadziej  w okolicy przedsercowej.

Objawom tym towarzyszy niepokój, szybkie męczenie się, skłonność do omdleń, uczucie dławienia w gardle, bóle i zawroty głowy.

Powyższe objawy wzbudzają niepokój najbliższego otoczenia i powodują lęk o życie dotkniętej chorobą osoby.

Nerwica nie stanowi bezpośredniego zagrożenia życia, ale to musi po dokładnym badaniu stwierdzić lekarz. 

 

Nerwica  lękowa - związana z napadami lęków. Lęku nie  należy mylić ze strachem.Lęk - to stan niepokoju, napięcia , zagrożenia ze strony czegoś  bliżej nieokreślonego. Strach ma zawsze konkretną przyczynę - np boimy się głębszej wody, bo nie umiemy dobrze pływać, boimy się dzikich zwierząt, itp. Krótko  strach jest realny/można go okreslić, lęk nie.

Osoby z silnym lękiem są spięte, mają specyficzne spojrzenie- są jakby wystraszone, nie potrafią się odprężyć, wypocząć, mają kłopoty z koncentracją, zapamiętywaniem, uczeniem się.

Nie potrafią określić czego się boją - są przygotowane wewnętrznie na najgorsze, w szkole - wywołane do odpowiedzi mają pustkę w głowie

Fizyczne objawy - bladość twarzy, przyspieszony, płytki oddech, wzmożona potliwość, wzmożona czynność serca, nagłe podwyższenie ciśnienia lub odwrotnie jego spadek, co może spowodować omdlenia, biegunka, bóle brzucha.

Zewnętrzne objawy - niepokój ruchowy, chaos w działaniu, potrzeba chodzenia, dużo niepotrzebnych gestów. I odwrotnie sztywność ruchowa. 

Lęk jest objawem wielu chorób, ale w nerwicy wynika z nadmiernego napięcia emocjonalnego, wielu trudnych przeżyć psychicznych.

W terapii lęku, podobnie jak w innych nerwicach ważne jest ustalenie przyczyny.

 

Nerwica  natręctw - wewnętrzny przymus wykonania pewnej czynności, gestu, powiedzenia słowa-przerywnika np "tak", "po prostu", "właśnie", "dokładnie", itp.

Tego typu nerwicy nie można ukryć przed otoczeniem. Zbyt częste powtarzanie jednego słowa w rozmowie  może drażnić rozmówcę, nie jest jeszcze objawem poważnych zaburzeń nerwicowych, a może to tylko zmęczenie psychiczne. Bardziej diagnostyczne jest natrętne mycie rąk, przesadna dbałość o czystość, lęk przed bakteriami. Niekiedy jest to mycie, aż do krwi - i to jest już objaw chorobowy, bo takiego zachowania nie można racjonalnie wytłumaczyć. Podobnie jest z utrzymywaniem idealnego porządku. Inni mają obsesję sprawdzania, czy wszystko jest wyłączone i pozamykane, ciągle myślą o tym, czy wyłączyli żelasko, zamknęli drzwi, czy nie zostawili czegoś gotującego się na kuchence, itp.

Natręctwa mogą też dotyczyć sfery umysłu - natrętne myśli/obsesje dotyczące bliskich osób, sfery seksualnej, aktów zemsty za wyrządzoną krzywdę.

Osoba z nerwicą natręctw jest świadoma tego, ale  przymus wewnętrzny jest silniejszy od jej woli zaniechania go.

W przypadku dzieci i młodzieży, jest ona  najbardziej uciążliwa i najtrudniejsza do wyleczenia.

Pojawia się w rodzinach, gdzie nie ma ciepłych relacji, jest oschła, rygoryystyczna i wymagająca matka, wyraźnie nie akceptująca zachowań dziecka, co jest odbierane, jako brak akceptacji jego samego. 

Natręctwa mają na celu rozładowanie nieprzyjemnego napięcia emocjonalnego i lęku.

 

Czytając opisy nerwic, wydaje się, że pozbycie się pewnych, wewnętrznych przymusów, lęków i innych wymienianych objawów jest banalnie proste, że wystarczy tylko chcieć.

Niestety nie jest to proste, a mechanizmy ich powstania są jeszcze bardziej złożone. Do pełnych objawów nerwicy, dochodzi się długo i podobnie długo z nich wychodzi się. W nielicznych przypadkach całkowite wyjście nie jest do końca możliwe.

Dlatego radzę poczytać tu na temat terapii, a szczególnie autoterapii, by nie doprowadzić do pełnych i utrwalonych objawów nerwicy.