Wiek poniemowlęcy


Ogólnie  przyjmuje  się,  że  okres  ten  trwa  do  około 3 r. życia.

 Czy rozwój fizyczny jest prawidłowy, należy sprawdzić w tabeli.

 

Przedstawię krótką charakterystykę, co prawidłowo rozwijajace się dziecko w tym okresie powinno osiągnąć.

 

1. ROZWÓJ  LOKOMOCJI, niekiedy nazywana  MOTORORYKĄ  DUŻĄ

-   w drugim roku życia dziecko ostatecznie przyjmuje postawę stojącą i zaczyna chodzić.

Sposób chodzenia przechodzi pewną ewolucję, aby pod koniec okresu swobodnie i pewnie przemieszczać się, pokonywać przeszkody i nawet biegać.

Schodzi  i wchodzi na schody początkowo za rękę, następnie musi postawić obydwie nóżki na schodzie, by pokonać nastęny, a jako 3 latek chodzi po schodach naprzemiennie, jak dorosły.

 

2. ROZWÓJ  MOTORYKI MAŁEJ   i  ZABAWA  jako podstawowa aktywność małego dziecka 

-   wzrasta przecyzja ruchów, dzięki  koordynacji kinestetyczno-dotykowo-ruchowej. 

Potrafi zestroić ruchy rąk ze spostrzeżeniami wzrokowymi - rozwija się koordynacja wzrokowo-ruchowa.

Dzięki temu potrafi samodzielnie posługować się łyżką i jeść, uczy się nakładać ubrania, które można naciągnąć - np spodnie. 

Pomijam tu  początkowe skutki uczenia się tych umiejętności jedzenia, mycia rączek, czy ubierania.

Jest w tym dużo nieporadności, odwrotności i upartości.

Nie należy jednak dzieciom w opanowyawaniu tych umiejętności przeszkadzać, bo im szybciej opanują trening czystości i samodzielności w samoobsłudze tym lepiej dla nich i ich opiekunów.

Czasmi zdarza sie, że dziecko przy wykonywaniu nieprawidłowo niektórych czynności jest bardzo uparte - należy spokojnie mu pokazać jak należy zrobić. 

Raczej starać się od początku utrwalać prawidłowe schematy i struktury czynności, bo jeżeli coś u dziecka przejdzie w nawyk, to bardzo trudno go tego oduczyć.

 

*Jeżeli dziecko niechętnie chodzi, nie biega, ciągle przewraca się, domaga się wożenie, albo noszenia na rękach należy temu bliżej się przyjrzeć - dlaczego tak się zachowuje.

Aktywnośc ruchowa jest naturalną potrzebą  i sprawia dziecku wiele radości

 

ZABAWA  -   obok aktywności ruchowej jest podejmowana przez dziecko swobodnie i sprawia mu wiele przyjemności. 

Ogólnie odgrywa bardzo ważną rolę w rozwoju umysłowym,  psychospołecznym i psychoemocjonalnym

Wraz z wiekiem dziecko doskonali zabawę - z czasem staje coraz bardziej złożona, zaplanowana i na koniec wieku przedszkolnego z udziałem większej liczby uczestników.

W  wieku poniemowlęcym dominują zabawy manipulacyjne, ale bardziej złożone niż te u niemowlaków oraz funkcjonalne.

Przykładem takich zabaw to przewożenia klocków z miejsca na inne miejsce, zabawa łopatką i wiaderkiem w piaskownicy i inne  - w czasie takich zabaw dziecko uczy się przeznaczenia różnych przedmiotów i poznaje je, a przede wszyskim ćwiczy ruchy rąk i usprawnia motorykę całego ciała.

 

Zdrowe i prawidłowo rozwijajace się dziecko samo dąży do zabawy i jest to jego naturalna potrzeba. 

 

* Jeżeli dziecko nie wykazuje zainteresowania zabawą, rozrzuca zabawki, niszcze je, nie wykazuje nimi zainteresowania, albo nie bawi się zgodnie z ich przeznaczeniem, to znaczy, że nie dojrzało do tego typu zabaw i ciągle jest  na etapie dotykania, rzucania, gryzienia - poziom niemowlaka.

Wskazuje to na  jakieś opóźnienie.  Jakie ?   - można  zapytać specjalisty, doświadczonych rodziców, czy   samemu poczytać - nawet na takim portalu jak ten.

Nie od razu musi to być coś poważnego.

 

* Jeszcze jedna moja uwaga - w zabawie poznajemy osobowość naszego dziecka, jego temperament, umiejętność pokonywania przeszkód, siłę w dążeniu do celu, przeżywanie radości z osiąganych sukcesów, a przede wszystkim ćwiczy samodzielność i zdolności przystosowacze. 

 

3. MOWA - nawet najbardziej opóźniona, zwykle pojawia się do końca 3 roku życia.

 Na przełomie 1 i 2 roku pojawia sie mowa właściwa, która służy dziecku do komunikacji z otoczeniem.

Początkowo jest to stadium wyrazu/1 - 1.6/ - wyrazy dźwiękonaśladowcze, zniekształcone fonetycznie, może to być zlepek słów, połączona jest z gestami, mimiką i jest najczęściej sytuacyjna.

Kolejny etap - stadium zdania/1.6 - 3/ -  wyrazy dźwiękonaśladowcze zastępuje właściwymi wyrazami.

Mowa coraz bardziej przypomina mowę dorosłych. Dzieci wypowiadają się zdaniami -- początkowo prostymi, nastepnie coraz bardziej złożonymi. Pod koniec okresu - początki mowy wiązanej.

 

Uwagi:

-   mówimy do dzieci słowami w prawidłowym brzmieniu, nie zmiękczamy i nie zdrabniamy , 

-  nie naśladujemy błędnej wymowy dziecka, bo ją utrwalamy,

 

*   Jeżeli nasze dziecko w około 2 roku życia nagle przestało posługiwać się mową -  już wykształconą, może być oznaką poważnych zaburzeń rozwojowych w postaci autyzmu,

 

*   Jeżeli mowa jest bardzo niewyraźna i nie zrozumiała dla otoczenia należy to skonsultować z logopedą - to nie jest za wcześnie. logopeda oceni powód takiej mowy i poda wskazówki do ćwiczeń.

 

 

PODSUMOWANIE -  co dziecko powinno na koniec 3 r.ż. 

-   samodzielnie je, pije, rozbiera się, ubiera ubrania nie wymagające sznurowania i skomplikowanego zapinania, myje i wyciera ręce,

-   nie moczy się w dzień i bardzo rzadko w nocy, samo korzysta z nocnika i coraz częściej z toalety,

-   używa zaimka "ja",

-   sygnalizuje swoje potrzeby,

-   wie, że jest chłopcem, czy dziewczynką,

-   zna schemat ciał,

 

 

 

 

 

 

 

 .

 

 

 

WIEK PONIEMOWLĘCY od ok. 1 - 3 rok życia

 Okres dynamicznych zmian w zakresie lokomocji. Dziecko  już samodzielnie przemieszcza się i korzysta z tego.

Wszędzie go pełno - chodzi, zagląda, ogląda, sprawdza i jest bardzo ciekawe świata.

Jego specjalnością jest otwieranie szuflad, szafek, zaglądanie do wszystkiwego co ma wnętrze, bo jest ciekawe co jest w środku. Zwykle wyciąga wszystko na zewnątrz lub wysypuje i nie liczmy na to, że położy z powrotem na swoje miejsce. Beztrosko może rozlać wodę lub inne płyny, rozsypać cukier i mąkę pomieszć wszystko razem - jeżeli to jest oczywiście w jego zasięgu ręki.

 

Tu od razu widzimy, że nie tylko bałagan jest skutkiem ciekawości malucha, ale przede wszystkim czycha na niego wiele niebezpieczeństw. Dorośli odpowiadają za bezpieczeństwo dziecka i powinni przewidzieć, co może być dla niego zagrożeniem.

Wymienię niektóre z nich:

- bardzo niebezpieczne dla małego dziecka są gniazda elektryczne i powinny być tak zabezpieczone, by dziecko nie interesowało się tym, co jest w środku, albo nie próbowało nas naśladować i wkładać czegoś do otworów,

-   podobnie urządzenia elektryczne, a szczególnie te, które zagrażają oparzeniem/żelasko, kuchenka, grzejniki i inne,

-   leki  są bardzo niebezpieczne i niestety dość często dochodzi do łykania przez dzieci tego typu specyfików zostawionych beztrosko w zasięgu ręki,

-   wrzątek - oparzenia gotujacymi się płynami nadal zdarzają i bywają tragiczne w skutkach, bo dziecko najczęściej przechyla garnek i wylewa gotujący się płyn na siebie z przodu - nierzadko na twarz,

 -  żrące środki czystości niezabezpieczone mogą wylądować w buzi dziecka, skutki mogą być tragiczne, bo dochodzi do wewnętrznych oparzeń.

 

Wymieniłam te zagrożenia, które są najczęściej przyczyną wypadków  w domu i bardzo przykrych zdarzeń dla opiekunów szczególnie, bo dręczy ich później poczucie winy, ponoszą również konsekwencje prawne.

A dziecko, chyba nie muszę pisać przez co musi przejść w związku z takimi zdarzeniami.

Niektóre z nich pozostawiają po sobie pamiątki na całe życie i nie pozwolają o zdarzeniu zapomnieć.

A tak niewiele potrzeba, by zabezpieczyć dziecko i stworzyć mu warunki do  bezpiecznego i owocnego odkrywania świata .

.