Rozwój do 1 roku życia
ROZWÓJ - proces ciągłych, uporządkowanych zmian w kierunku - KU LEPSZEMU
Do okresu dorastania rozwój jest zasadą życia - psychologia rozwojowa.
Po staje się możliwością - jak radzimy sobie z rolami społecznymi i problemami życiowymi
- psychologia biegu życia,
Rozwój podzielony jest na stadia/okresy/wiek, które posiadają swój początek i koniec.
Najważniejsze czynniki wpływające na rozwój:
I. UNIWERSALNE -
- wewnętrzne - biologiczne - dojrzewanie układu nerwowego pojawia się zawsze u każdego czlowieka, niezależnie od rasy.
- zewnętrzne - wychowanie, interakcje społeczne, wpływy kulturowe.
II. INDYWIDUALNE -
- wewnętrzne - aktywność podmiotu/osoby - do niej docierają informacje i ważne jest, co nimi zrobi.
- zewnętrzne - relacje interpersonalne w domu, szkole, pracy, środowisku
- dokonywanie wyborów przez jednostkę.
NOWORODEK - pierwszy miesiąc życia dziecka.
Jest to okres przystosowania się do nowego środowiska poza organizmem matki. Ale nie tylko.
Od pierwszych chwil życia postępuje rozwój.
W tym okresie najbardziej widoczny jest rozwój fizyczny - dziecko przybywa na wadze i w centymetrach..
Ze światem zewnętrznym komunikuje się za pomocą krzyku i innych trudnych do określenia dźwięków porzypadkowo wydawanych.
Noworodki po kilku dniach życia zaczynają reagować na bodźce świetlne, słuchowe, dotykowe, smakowe i węchowe. Maleństwo dużo śpi, potrzebuje częstego karmienia i przewijania.
W tym krótkim okresie rozwojowym dominują reakcje odruchowe, niektóre z nich charakterystyczne są wyłącznie dla tego okresu. Zainteresowanym szczegółami odruchów polecam fachową literaturę.
* Jeżeli noworodek ciągle płacze i nie można go uspokoić, należy skonsultować to z lekarzem pediatrą,
* Na nieprawidłowe napięcie mięśniowe mogą wskazywać stale wyprostowane kończyny,
WIEK NIEMOWLĘCY - trwa do około 1 r. ż.
Okres bardzo intensywnego rozwoju fizycznego oraz motoryki dużej i małej.
Na początku okresu mamy leżące dziecko, a pod koniec - już stawia samodzielnie pierwsze kroki.
Szczegóły rozwoju zawierają liczne tabele podające średnie statystyczne, które radzę zawsze odnosić je do własnego dziecka z pewnym marginesem.
Dla uspokojenia dodam, że wiele fizycznych parametrów jest genetycznie uwarunkowana i dzieci, aż tak bardzo nie odbiegają wyglądem od swoich rodziców.
* niepokój może wzbudzać zbyt niski przyrost masy ciała i wzrostu i dodatkowo ogólnie wolniejszy rozwój.
Dzieci czasami mają skokowy rozwój, co bardzo zaskakuje otoczenie. Nie dzieje się nic, nic i nagle wstaje, czy zaczyna chodzić. Podobnie może byc z mową i innymi umiejętnościami.
Jest to też takie niekiedy niebezpiecznie uspakające, bo opóźnienie jest rzeczywiste i skok rozwojowy nie pojawia się. A otoczenie uspakaja, żeby nie panikować.
Kiedy nas wyraźnie coś niepokoi drążymy problem, aż dowiemy się co się tak naprawdę dzieje.
W diagnostyce bardzo ważny są pierwsze trzy lata. Jeżeli uchwycimy wcześnie nieprawidłowości, to pobudzając do rozwoju opóźnione funkcje można wyrównać.
Jako przykład podam wczesną diagnozę neurologicznych zaburzeń ruchowych wg Vojty. W razie ich wykrycia wczesna interwencja w wielu przypadkach, conajmniej łagodzi skutki zaburzeń ruchowych pochodzenia mózgowego.
Krótko, co nasze dziecko powinno w wieku 12 miesięcy:
- stawia pierwsze kroki,
- raczkuje na rękach i kolanach ze skrzyżną koordynacją,
- chwyta szczypcowo - zgięty palec wskazujący i przeciwstawny kciuk/w ten sposób chwyta małe przedmioty/,
- pociąga zabawki za sznurek,
- wypowiada pierwsze słowa - najczęściej są to sylaby typu mama, tata, lala, baba itp,
- wykonuje proste polecenia typu -podaj, podejdż, nie wolno, zrób pa pa itp.
* Nie raczkuje - od razu chodzi, może w przyszłości mieć problemy typu dysleksja - brak ruchów naprzemiennych,
* brak reakcji na twarze osób bliskich, nie uśmiecha się, bez powodu płacze złości się i trudno go uspokoić, lękiem, odwracaniem głowy i płaczem reaguje na próby nawiązania kontaktu z nim przez obce osoby, nie wykazuje zainteresowania nowymi przedmiotami, zabawkami, a kurczowo trzyma się jednej zabawki a jak się zgubi, to płacze w nieskończoność, nie naśladuje, nie gaworzy, mowa ogólnie opóźniona i inne wskazują na autyzm lub jemu podobne zaburzenia rozwoju psychicznego i emocjonalnego
Porada;
- Nie porównujemy swoich dzieci z innymi rówieśnikami, a młode mamy mają taką skłonność.
Każde dziecko ma swój indywidualny rytm.
