Zaburzenia zachowania i emocji
ZABURZENIA ZACHOWANIA I EMOCJI -
- w ostatnich latach często używane, jako określenie różnego rodzaju problemów wychowawczych w domu i w szkole wynikających z predyspozycji do trudnych zachowań dziecka lub młodego człowieka.
ZABURZENIA HIPERKINETYCZNE
- ujawnia się w wieku przedszkolnym,
- nadmierna aktywność - słabo kontrolowana
- zaczyna zabawę, ale szybko nudzi się nią i odchodzi, podobnie włącza się do bawiącej się grupy dzieci, ale na zasadzie raczej przeszkadzania im, bo nie potrafi dostosować swojego zachowania do zasad zabawy,
- brak mu wytrwałości,
- cechuje go niska aktywność poznawcza, dlatego nauka dla niego, to przykry obowiązek,
- łatwo ulegają wypadkom, okaleczeniom, bo są nieostrożni, nieprzwidywalni i bardzo lekkomyślni,
- są nieposłuszni, wymyślają różne kłamstwa, by uniknąć kary, trudno ich zdyscyplinować,
- przez rówieśników zwykle odrzucani i nielubiani,
- nie mają dystansu do dorosłych
ZABURZENIA ZACHOWANIA
- agresywne, aspołeczne, buntownicze - trudne do opanowania i wyeliminowania powszechnie stosowanymi metodami wychowawczymi, mające charakter narastający,
- łatwo wdają się w bójki, w których szybko tracą kontrolę i stają się bardzo niebezpieczni,
- z łatwością przychodzi im niszczenie mienia cudzego i publicznego, zachowując się przy tym, jakby im sprawiało to dużą przyjemność,
- kradną, kłamią, często wrabiają niewinnych kolegów lub koleżanki,
- wagarują, uciekają z domu,
- w szkole często są na indywidualnym nauczniu, bo ich zachowania bywają niebezpieczne dla innych,
Przez otoczenie zwykle określani jako niedostosowani społecznie, albo bardziej wyraziście - "bandyci", "chuligani", "przestępcy" itp
ROZPOZNANIE
- nie jest łatwe, bo wiele takich zachowań może być częścią składową innych - np adhd, schizofreni, czy przejściowe krótkotrwałe epizody, które nie kwalifikuja się do zaburzeń zachowania,
- ważna jest też ciągłość ich trwania - przyjmuje się, podobnie jak w innych - okres pół roku,
Diagnoza jest stawiana w oparciu o wywiad i osberwację.
Osiowe objawy: - zachowania agresywne i dyssocjalne
- w obszarze emocji fobie, lęki, objawy depresji
W rozpoznaniu zaburzeń i terapii biorą udział psychiatra, psycholog i pedagog.
TERAPIA
- Najczęściej prowadzona w formie socjoterapii w grupach.
- Skuteczność słaba, ale nie zniechęcająca. Najlepsze efekty osiąga się, kiedy początkowo są mniejsze grupy, a docelowo kilkunastoosobowe.
- Powinna być prowadzona przez dwóch terapeutów i z dobrze przygotowywanymi wcześniej scenariuszami - odradzam improwizacje.
- Zdesperowani rodzice szukają dla dziecka indywidualnej terapii u psychologa, która zwykle kończy się rozmową, nie przynoszącą efektów.
- W prowadzeniu terapii jest jeszcze jeden ważny problem - ogromne oczekiwania otoczenia na szybką poprawę. W praktyce różnie z tym bywa i zmiany na lepsze zależą od wielu czynników.
Niekiedy jest tak, że skutki terapii ujawnią się dopiero po latach np w postaci lepszego przystosowania się i radzenia sobie w dorosłym życiu
- W niektórych przypadkach lekarz może zastosować leczenie farmakologiczne
Ujęcie "zaburzeń zachowania i emocji", jako zaburzenia psychicznego i tego, ze powinni zajmować się nimi lekarze psychiatrzy, czy psycholodzy wzburza wielu specjalistów, szczególnie tych ze starszego pokolenia. Przytoczę niektóre z nich; "od kiedy chuligana może wyleczyć psychiatra" , "to niewychowani bandyci,a nie chorzy" i im podobne określenia.
Jest to sprawa dyskusyjna, bo rzeczywiście granica między niewychowaniem, a zaburzeniem rozwoju jest cienka i bywa, że trudno ją wyraźnie zakreślić.
ZABURZENIA ZACHOWANIA OGRANICZONE DO RODZINNEGO ŚRODOWISKA
- jest odmianą zaburzeń zachowania i emocji, które ujawniają się tylko w domu.
Najczęściej ujawnia się w skonfliktowanych rodzinach, niewydolnych wychowawczo lub kiedy w rodzinie pojawia się jej nowy członek np ojczym, macocha, czy narodziny brata lub siostry
OBJAWY;
- są zawężone do środowiska rodzinnego,
- agresja wobec członków rodziny,
- kradzież, najczęściej pieniędzy lub wartościowych przedmiotów,
- niszczenie sprzętu w domu, mebli, ubrań
TERAPIA -
- rodzinna, czyli biorą udział w niej wszyscy członkowie rodziny.
W praktyce to wyglada tak, że trudno wszystkich zebrać, bo zwykle ktoś próbuje odciąć się od problemów.
Terapię rodzinną powinni prowadzić naprawdę dobrzy i sprawdzeni specjaliści.
W rodzinie nawet źle funkcjonującej o wiele łatwiej jest coś zepsuć, niż naprawić.
Znam wiele nieudanych terapii rodzinnych i niewiele udanych.
Jest jeszcze problem oczekiwań szukających pomocy - już samo zgłoszenie się uważają za zrobienie wszystkiego, co można było w w kwestii rozwiązania problemów zrobić, a resztę zostawiają terapeutom.
Zanim podejmie się decyzję o włączeniu terapeutów w rozwiązywanie problemów rodzinnych, należy spróbować wspólnie usiąść i zastanowić się nad samodzielnym ich rozwiązaniem.
Czasami w rodzinie brakuje wzajemnej komunikacji i dobrej woli do poprawy sytuacji.
Proces wychodzenia z problemów niekiedy bywa długotrwały i uciążliwy. Zwykle początki są sympatyczne i klienci są zadowoleni, bo wreszcie ktoś ich może wysłuchać, oferuje pomoc, zrozumienie, nie krytukuje, jest miły spokojny, itp. Rozczarowanie przychodzi, kiedy terapeuta zaczyna wymagać, nadaje kierunki działania, ale nie dla niego, tylko dla klienta i tu zaczyna się krytyka terapeuty., zmiana lub całkowita rezygnacja
